9 november 2021

Erwin Vanderstappen, bedrijfsjurist

 

Op 26 oktober 2021 vond de eerste door het Instituut van de Bedrijfsrevisoren (IBR) georganiseerde “Dag van de publieke sector” plaats in het hotel Le Plaza Brussels. 

In de voormiddag werden er workshops per gewest en de federale overheid georganiseerd. In de workshop Vlaamse overheid werden de thema’s single audit na één jaar Vlaamse Codex Overheidsfinanciën en de rapportering ISAE 3402 (International Standard on Assurance Engagements 3402) besproken. De workshop Waals Gewest en Brussels Hoofdstedelijk Gewest focuste op de opvolging van de interne audits binnen deze overheden. In de workshop Federale overheid werd de opmaak van de overheidsboeking en de controle ervan besproken.

Tijdens de academische zitting in de namiddag kwamen achtereenvolgens de volgende onderwerpen aan bod: de certificering van de rekeningen in Frankrijk, een bespreking van de gelijkenissen en verschillen tussen de nationale rekeningen en overheidsboekhoudingen, het begrip overheidsopdrachten en de goede praktijken alsook de verjaring van vorderingen van de overheid en schulden ten aanzien van de overheid.

Het IBR had de eer om de Staatssecretaris voor Begroting mevrouw Eva De Bleeker te mogen ontvangen. Zij sprak ons over het belang van kwalitatieve betrouwbare overheidsrekeningen, de verschillende stappen en realisaties en de lange termijn en transparantie.

De rode draad in alle workshops betrof de samenwerking tussen de controleactoren en de verbetering en professionalisering van zowel de controleorganen als de gecontroleerde organisaties.

Bij een overheidsaudit en -controle zijn evenwel verscheidene controleactoren actief, elk met een eigen finaliteit en doelgroep waaraan wordt gerapporteerd. De organisatie van zo’n controlelandschap vertoont een aantal nadelen en knelpunten: overlappingen in de taken en werkzaamheden, mogelijke controledruk bij de administratieve entiteiten, risico voor lacunes, beperkte informatie-uitwisseling tussen controleactoren, probleem van vertrouwelijkheid van auditrapporten en werkdossiers, onvoldoend uitgebouwd interne controle systeem en tekortkomingen in de regelgeving.

Meer dan 15 jaar geleden reeds vond daarom op 7 maart 2006 een rondetafelconferentie plaats op initiatief van het Rekenhof met de controleactoren en de gecontroleerden in de Vlaamse Gemeenschap.  De toenmalige Voorzitter van het Rekenhof, de heer Ignace Desomer, en de voormalige administrateur-generaal van IAVA, thans Audit Vlaanderen, de heer Eddy Guilliams, waren de drijvende krachten achter de invoering van het concept single audit, waarin ook het Instituut van de Bedrijfsrevisoren zich samen met de Inspectie van Financiën en het Departement Financiën en Begroting inschreef. Het Rekendecreet van 8 juli 2011, dat in 2020 werd gecodificeerd in de Vlaamse Codex Overheidsfinanciën, gaf een decretale basis aan het concept single audit in de Vlaamse overheid.

Het begrip single audit wordt als volgt gedefinieerd: één auditmodel voor de Vlaamse overheid, waarop elk controleniveau voortbouwt op het voorgaande met als doel de last van de gecontroleerde te verminderen en de kwaliteit van de audit op te voeren, maar zonder de onafhankelijkheid van de betrokken auditorganen te ondergraven.

Deze verbintenis gaat verder dan de toepassing van enkele beginselen: alle controleactoren hebben dezelfde referentiekaders aanvaard, er zijn communicatielijnen vastgesteld en de samenhang van de controleaanpak wordt gewaarborgd door de sturing van het auditproces door de Rekenhof als groepsauditor.

Aan de hand van het permanent dossier van elke gecontroleerde entiteit maken de controleactoren een algemene beoordeling van de risico's van de entiteit en stellen zij een auditplanning op. Vermits het beroepsgeheim van de bedrijfsrevisor in deze specifieke context door de wetgever is opgeheven, is hij niet belemmerd in zijn communicatie naar de andere actoren. De bedrijfsrevisor geeft een oordeel over de uitvoering van de begroting en de afstemming met de jaarrekening. Voorts vermeldt hij of de rapportering al dan niet overeenkomstig de ESR-normen is opgesteld en of de ESR-rapportering al dan niet consistent is met de rekeningen van de betrokken entiteit.

De bedrijfsrevisor stelt ook een management letter op. Dit is waardevol omdat het de verschillende controleactoren één duidelijk en onbevooroordeeld beeld geeft van een entiteit, waaruit bijvoorbeeld de tekortkomingen van de interne controles blijken..

Het potentieel voor verdere efficiëntiewinsten in de overheidssector in de toekomst door middel van single audit is enorm.

De Vlaamse overheid werkt momenteel aan de implementatie van ISAE 3402, de internationale standaard op het gebied van risico's en het uitbesteden van diensten, die gebruikers van uitbestede diensten in staat stelt zekerheid te verkrijgen over de betrouwbaarheid van het interne controlesysteem van hun diensten. Er zijn twee soorten auditniveaus: een type I-verslag: een attestering van het bestaan van een adequate interne controle en een type II-verslag: een attestering van de doeltreffendheid van de interne controle. Op deze wijze doet de overheidssector niet onder voor   de particuliere sector.

Het IBR heeft bewezen een partner te zijn van de overheid bij het streven naar betrouwbare financiële informatie. Deze studiedag had tot doel in te gaan op de realisaties op dit vlak en een informeel overlegplatvorm hiervoor aan te bieden. Op die manier wenst het IBR aan alle overheden in dit land inspiratie te verlenen bij hun zoektocht naar kwalitatieve beleidsinformatie.

Aftermovie

Slides

U kan hier de slides per workshop downloaden:

Fotogallerij