ESG & CSRD - Duurzaamheidsrapportering binnenkort verplicht voor steeds meer bedrijven

In januari 2023 is de richtlijn van de Europese Unie met betrekking tot duurzaamheidsrapportering door ondernemingen (Corporate Sustainability Reporting Directive - CSRD) in werking getreden. De lidstaten hebben tot 6 juli 2024 de tijd om de richtlijn in nationale wetgeving om te zetten. 

De CSRD zal een grotere impact hebben dan alleen de bedrijven waarop zij gericht is, omdat zij deel uitmaakt van de algemene strategie van de Europese Unie voor een duurzame transitie (de "Green Deal"), naast de EU-richtlijn inzake Corporate Sustainability Due Diligence (CSDD). In het kader van hun passende zorgvuldigheid -procedures en hun koolstofvoetafdrukanalyse zullen grote ondernemingen immers meer transparantie en informatie eisen van de belanghebbenden in hun toeleveringsketen, waartoe ook andere ondernemingen kunnen behoren. Het doel op Europees niveau is bedrijven te verplichten een overzicht te hebben van hun activiteiten in de verschillende dimensies van duurzame ontwikkeling.

De begrippen "niet-financiële informatie" of "duurzaamheid" zijn gebaseerd op drie pijlers van de niet-financiële analyse waarmee bij maatschappelijk verantwoord beheer rekening wordt gehouden: milieu-, sociale en governance-criteria (ESG-criteria). Dankzij de ESG-criteria kan de verantwoordelijkheid van bedrijven ten aanzien van het milieu en hun stakeholders (werknemers, partners, onderaannemers en klanten) worden beoordeeld. 

De CSRD wijzigt de bestaande richtlijn inzake niet-financiële duurzaamheidsverslaglegging door bedrijven met een dubbel objectief:

• uitbreiding van de EU-vereisten inzake duurzaamheidsrapportage tot alle grote bedrijven met meer dan 250 werknemers (in plaats van de huidige 500; de criteria van 17 miljoen euro balanstotaal en 34 miljoen euro omzet zijn nog altijd van toepassing) en tot alle beursgenoteerde bedrijven en
• anderzijds de controle op duurzaamheidsverslagen te vergroten, ook al blijft deze minder streng dan die op financiële verslagen.

De duurzaamheidsrapporten

Een van de doelstellingen van de CSRD is ervoor te zorgen dat bedrijven betrouwbare en vergelijkbare duurzaamheidsinformatie rapporteren die investeerders en andere belanghebbenden nodig hebben. Dit zal een consistente stroom van duurzaamheidsinformatie door het financiële systeem bevorderen.

De hoofdlijnen van de inhoud van het duurzaamheidsrapport staan in de richtlijn, maar naar verwachting zal de Europese Commissie normen vaststellen waarin deze inhoud nader wordt uitgewerkt. 

In dit verband heeft de Europese Commissie de European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) opdracht gegeven normen te ontwikkelen die door de betrokken ondernemingen bij hun duurzaamheidsverslaggeving moeten worden gebruikt. Er zijn twee ontwerpen voor algemene normen voor duurzaamheidsverslaggeving en tien ontwerpen voor specifieke normen met gedetailleerde thematische vereisten (de "ESRS") ontwikkeld, die beschikbaar zijn op de website van de EFRAG: First Set of draft ESRS – EFRAG. Op deze website zijn ook educatieve video's over deze eerste reeks ontwerpen beschikbaar. 

De Europese Commissie is van plan haar definitieve goedkeuring te geven en deze normen uiterlijk in juni 2023 in een gedelegeerde handeling vast te stellen. De ESRS zullen in 2024 in werking treden. 

Deze ESRS zullen een "one-stop shop" zijn en bedrijven één enkele oplossing bieden die voldoet aan de informatiebehoeften van beleggers en andere belanghebbenden.

Verplichte beperkte zekerheid bij duurzaamheidsrapporten

De CSRD voorziet in de verplichting om "beperkte zekerheid" te verkrijgen over deze duurzaamheidsrapporten. De Europese Unie heeft de bedrijfsrevisor aangewezen als voorkeurspartner voor het uitvoeren van deze verificatie van duurzaamheidsinformatie. 

Op internationaal niveau ontwikkelt de IAASB momenteel een nieuwe wereldwijde standaard voor assurance inzake duurzaamheidsverslaggeving (Assurance on Sustainability Reporting | IFAC (iaasb.org): de voorgestelde International Standard on Sustainability Assurance (ISSA) 5000, General Requirements for Sustainability Assurance Engagements (ISSA 5000). Dit voorstel wordt in september 2023 als Exposure Draft gepubliceerd. Definitieve goedkeuring wordt verwacht in december 2024.  

Bij het volgen van deze werkzaamheden heeft het IBR benadrukt dat de bedrijfsrevisor het best geplaatst is om deze "beperkte zekerheid" over ESG-rapportage te verstrekken, aangezien hij deskundig is in de methodologie voor het controleren van financiële informatie en gebonden is aan strikte regels van professioneel gedrag en onafhankelijkheid om de kwaliteit van zijn werk en zijn ethiek te waarborgen.

Het is de bedoeling dat de CSRD, van zodra deze door de lidstaten is omgezet, van toepassing zal zijn op duurzaamheidsrapporten : 

• gepubliceerd vanaf januari 2025 door grote ondernemingen die reeds onder de richtlijn niet-financiële verslaglegging (NFRD) vallen (grote beursgenoteerde ondernemingen, banken en verzekeringen met meer dan 500 werknemers) en gegevens voor 2024 bestrijken;
• vanaf januari 2026 gepubliceerd door entiteiten die nog niet aan de NFRD onderworpen zijn en die gegevens voor 2025 bestrijken;
• vanaf januari 2027 gepubliceerd door in de EU genoteerde kmo's, niet-complexe kredietinstellingen en captive verzekeringsmaatschappijen en betrekking hebbend op gegevens vanaf 2026.