2 mei 2023
Eind 2022 en begin 2023 heeft het Instituut van de Bedrijfsrevisoren (IBR) samen met UGent een onderzoek uitgevoerd bij 450 master en laatstejaars bachelor studenten rond de bekendheid van het beroep van bedrijfsrevisor en de aantrekkelijkheid ervan bij studenten. Dat onderzoek paste in de aanpak van Patrick Van Impe, de nieuwe voorzitter van het IBR sinds april 2022: het beroep van bedrijfrevisor meer onder de aandacht brengen en de “likeability” verhogen.
De resultaten, die vorige vrijdag werden voorgesteld op de Algemene Vergadering van het IBR, waren opmerkelijk en interessant maar ook een indicatie dat er nog een hele weg moet afgelegd worden. Toch heeft het bedrijfsrevisoraat alle troeven in handen: in tijden van crisis zorgen ze voor transparante en betrouwbare informatie in de economie en vanaf 2023 staan ze in voor de controle van de duurzaamheidsverslagen van bedrijven op vraag van Europa. Een beroep met veel toekomst dus.
“Deze nulmeting laat toe om een plan op te stellen om die aantrekkelijkheid van het beroep aan te scherpen en snel actie te ondernemen. We hadden al vermoedens dat ons beroep te weinig bekend en naar waarde geschat werd. Nu weten we waarom: onbekend is onbemind”, zo vat voorzitter Patrick van Impe de conclusies van het UGent onderzoek samen.
Op vraag van het IBR werd een onderzoek uitgevoerd naar de bekendheid en de perceptie van het beroep van ‘bedrijfsrevisor’. Het onderzoek, dat een kwalitatief en kwantitatief luik omvat, werd uitgevoerd door zeven studenten uit de richting Meertalige Bedrijfscommunicatie (UGent). Die richting moet afgestudeerde masterstudenten voorbereiden op het échte beroepsleven. Zij contacteerden meer dan 450 studenten uit juridische en economische opleidingen, een relevante groep dus. Er werden ook diepte-interviews en face-to-face gesprekken gevoerd.
Hoewel 85% van de studenten al gehoord heeft van het beroep en aangaf een goed beeld te hebben van de taken van een bedrijfsrevisor, blijkt die kennis niet altijd correct te zijn. Van de voornaamste taak – het controleren van de jaarrekening – zijn ze zich wel bewust (79,20%). Verder blijkt dat de meeste studenten nog niet in contact gekomen zijn met een bedrijfsrevisor. Wanneer dit wel het geval was, verliep dit contact via een (gast)les in hun opleiding of via hun kennissenkring en omgeving. De vereisten om bedrijfsrevisor te kunnen worden bleven voor de respondenten soms onduidelijk. Het beroepsinstituut zelf (IBR) is weinig bekend bij de respondenten (62,70%), ongeacht de gevolgde opleiding. Voor de IBR-voorzitter is het “een collectieve verantwoordelijkheid van het hele revisorenkorps om de kennis van het beroep op de universiteiten en hogescholen te verhogen”.
Onbekend maakt onbemind en dat speelt het beroep van bedrijfsrevisor onmiskenbaar parten. Mogelijk komt dit wellicht ook wel doordat deze groep respondenten al weet welke richting ze professioneel wil uitgaan in de toekomst. Een verklaring voor de algemene onaantrekkelijkheid van het beroep, die voor alle respondenten geldt, zijn de gepercipieerde nadelen. Stress, weinig variatie en veel administratie worden het vaakst genoemd. Het kleine aantal respondenten dat het beroep aantrekkelijk vindt (30,10%), beschouwt contact met verschillende sectoren, het hebben van een breed netwerk en professionele ontwikkeling als de voornaamste voordelen.
Ook de interesse in de stage bij de respondenten is eerder laag. De duur van de stage en de hoge werkdruk vormen daarbij het grootste obstakel. Een opleiding aan een hogere onderwijsinstelling, die het behalen van een diploma combineert met het doorlopen van de stage tot bedrijfsrevisor, kan de interesse in de stage volgens de respondenten wel verhogen.
“De perceptie lijkt tegen ons”, aldus de voorzitter, “het is nu aan ons om dat beeld bij te stellen”.
Het beroep heeft duidelijk moeite om een aantal percepties van zich af te schudden. De belangrijkste drivers om voor een beroep te kiezen, bleken jobinhoud, loon en een gezonde work-life balance. De inhoud van het beroep vormt een groot struikelblok voor het aanvangen van de stage, terwijl jobinhoud voor de studenten juist de belangrijkste driver is. Uit het onderzoek blijkt ook dat het loon van een bedrijfsrevisor als aantrekkelijk gepercipieerd wordt, wat als een positief kenmerk van het beroep wordt beschouwd. Maar een evenwichtige work-life balance is volgens de studenten geen kenmerk van het beroep.
Veel heeft dus te maken met de onbekendheid van wat een bedijfsrevisor nu eigenlijk doet. Dat een bedrijfrevisor zorgt voor stabiliteit en vertrouwen in de economie, en verantwoordelijkheden krijgt rond ESG, duurzaamheid en milieubewust leren omgaan met de bronnen en middelen van een bedrijf is niet bekend.
Patrick Van Impe: “Duurzaamheid staat hoog op de agenda van jongeren. Daarom hoop ik dat we er met de nieuwe controleopdrachten van de duurzaamheidsrapporten een extra trigger en motivator voor ons beroep bijkrijgen”.
Over het algemeen vinden studenten via hun persoonlijk netwerk en stage-ervaringen informatie over een toekomstige werkgever. Via LinkedIn of een bezoek aan een jobbeurs wensen studenten meer concrete informatie over de inhoud van een job. Hoewel de respondenten aangaven dat ze Instagram en Facebook veel minder frequent raadplegen om informatie te zoeken, toonden ze interesse in social media posts over extra’s en voordelen die bij de job horen, erkenning van prestaties van huidige werknemers en opleidingen en ontwikkelingen vanuit de werkgever. Wie interesse heeft in de job van bedrijfsrevisor moet dus al een paar drempels over. Daarom geven de studenten zelf aan dat ze via een dag meelopen op kantoor, cases en informele contactmomenten met professionals meer zouden te weten willen komen over de dagelijkse activiteiten en dagindeling van een bedrijfsrevisor. Cases zouden bovendien kunnen helpen om de respondenten een concreter beeld te geven van het takenpakket van een bedrijfsrevisor.
De volledige studie kan geraadpleegd worden op de website van het IBR.